Chronograf w zegarku - czym jest i do czego służy w praktyce?

Chronograf w zegarku to bardzo przydatna funkcja, w którą wyposażone są niektóre modele współczesnych czasomierzy. Od pozostałych można w prosty sposób odróżnić je dzięki umieszczonemu na tarczy napisowi „chronograph”. Podstawowym zadaniem tej funkcji jest dokładny pomiar i odliczanie różnej długości odstępów czasu.

Krótka historia chronografów

Nazwa „chronograph” wywodzi się z języka greckiego od dwóch słów: „chronos” oznaczającego czas oraz „graph”, czyli zapisywać. Pierwsze chronografy powstały dużo wcześniej niż sądzi wielu z nas i zarazem miały niewiele wspólnego ze współcześnie znanymi nam zegarkami. Ich początki sięgają bowiem przełomu XVIII i XIX w.

Pierwsze chronografy zapisywały odcinki czasu za pomocą przymocowanej do pióra igły, które po uruchomieniu urządzenia poruszało się i pozostawiało na uprzednio przygotowanym podłożu ślad atramentu. Uzyskany w ten sposób zapis musiał być porównany z innymi pomiarami, aby ustalić ich wzajemne zależności. Takie działanie pierwszych niedoskonałych chronografów sprawiało jednak wiele problemów, przez co nie zdobyły one zbyt wielkiego uznania w ówczesnym świecie.

Sytuacja zmieniła się w roku 1821, kiedy to powstał pierwszy chronograf będący w stanie dokładnie zmierzyć czas przebyty od startu do mety. Jego twórcą był Francuz Nicolas M. Rieussec, a samo urządzenie powstało na zlecenie samego króla Francji, Ludwika XVII, który pragnął poznać dokładny czas, jaki osiągały konie podczas wyścigów, których był wielkim pasjonatem. To właśnie urządzenie stworzone przez Rieussec’a jest dziś traktowane jako pierwszy chronograf z prawdziwego zdarzenia oraz dało początek innym wynalazkom tego rodzaju.

Kolejne chronografy, które powstały już pod koniec XIX w., swoim wyglądem coraz bardziej przypominały już zegarki. Do wzrostu zainteresowania nimi oraz ich wzmożonej produkcji przyczynił się przemysł wojenny oraz intensywny rozwój lotnictwa. Pierwsze kieszonkowe chronografy przybierały najczęściej postać stoperów lub zegarków kieszonkowych z dodatkową funkcją chronografu, aby na początku XX w. przemienić się w dobrze znane zegarki-chronografy naręczne.

W jaki sposób działa zegarek-chronograf?

Chronograf to specjalny rodzaj zegarka, który wyposażony jest w specjalnie skompilowany mechanizm posiadający funkcję do precyzyjnego odmierzania i odliczania różnej długości odstępów czasu. W dużym uproszczeniu możemy więc przyjąć, że chronograf w zegarku to po prostu stoper.

Najprostsze zegarki posiadające funkcję chronografu pozwalają na odmierzanie upływu czasu za pomocą wskazówki sekundnika. Wystarczy nacisnąć dedykowany przycisk, aby uruchomić pomiar oraz ponownie go wcisnąć, aby zatrzymać stoper.

W sprzedaży dostępne są także dużo bardziej rozbudowane zegarki-chronografy, w których za pomiar upływu czasu odpowiada więcej niż jedna wskazówka. Mogą one mierzyć upływ nie tylko sekund, ale także minut oraz godzin z bardzo dużą dokładnością. Tego typu czasomierze posiadają zwykle dwa przyciski, które pozwalają na rozdzielenie pracy obu wskazówek oraz precyzyjne sterowanie chronografem.

Funkcja chronografu we współczesnych zegarkach naręcznych

Chronograf tylko z pozoru wydaje się prostą i mało wymagającą pod względem technicznym funkcją. W rzeczywistości, kompilacja konstrukcji mechanizmu w postaci chronografu jest jedną z najbardziej wymagających i skomplikowanych w wykonaniu funkcji obecnych w zegarkach mechanicznych. Ze względu na te utrudnienia, zegarki-chrononografy były zazwyczaj droższe w zakupie od czasomierzy pozbawionych tej funkcji.

Zegarki z chronografem są obecnie dostępne w ofercie wielu marek w zróżnicowanych cenach. Dobrej jakości modele znaleźć można m. in. w znanej i cenionej kolekcji Edifice japońskiej marki Casio. W tę praktyczną funkcję wyposażone są także analogowe modele zegarków z serii Casio G-Shock.

Chronograf posiadają także wybrane zegarki Lorus, czasomierze Fossil oraz zegarki szwajcarskich marek Certina i Tissot. Miłośnicy nowoczesnego designu oraz wysokiej funkcjonalności zegarków z chronografem mogą zainteresować się także zegarkami oferowanymi przez amerykańską markę Diesel.